dag van de fietshelmen
Als rechtgeaarde Hollanders zijn fietshelmen niet echt ons ding. Wij voelen ons onschendbaar op de fiets, niet zoals die zwakke Duitsers met hun malle helmpjes en zachte schedeltjes. Een echte Nederlander rijdt niet alleen met een kind voor- en achterop en twee boodschappentassen aan het stuur, maar ook zonder hoofdbescherming door rood over een druk Amsterdams kruispunt. Over de gevolgen denken we liever niet na, maar tegelijkertijd kunnen die catastrofaal zijn. Daarvoor waarschuwt in ieder geval de organisatie Artsen Voor Veilig Fietsen, die de Dag van de Fietshelm heeft opgericht samen met de Hersenstichting en het HersenStrijd Fonds.
Achtergrond Dag van de Fietshelm
Twee derde van de verkeersslachtoffers die in 2021 op een Nederlandse Spoedeisende Hulpafdeling (SEH) afdeling werden behandeld was een fietser, dit komt neer op 73.500 fietsslachtoffers. Binnen de groep fietsers vallen de meeste slachtoffers in de leeftijd van 55 jaar en ouder (44 procent). Onder fietsers van 55 jaar en ouder steeg het aantal enkelvoudige fietsongevallen met 42 procent in de periode 2012-2021. Hersenletsel is een veelvoorkomend letsel na een fietsongeval. In 2021 werd ruim 1 op de 6 fietsslachtoffers behandeld voor hersenletsel, dit komt neer uit op 11.700 slachtoffers. Van de oudere fietsers (55+) liep zelfs 1 op de 5 hersenletsel op (cijfer verkregen van het SWOV en VeiligheidNL 2021). Figuur 1 laat zien dat van de 610 verkeersdoden in 2020 er 38 procent fietser was. Voor ernstige verkeersgewonden lag het aandeel fiets op 68 procent.
Prognose toekomst
n opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (I en W) heeft de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV) prognoses gemaakt van het aantal verkeersdoden en ernstige verkeersgewonden (SWOV 2021). De verwachting is dat over de periode 2018-2040 onder fietsers het aantal ernstige verkeersgewonden bij fietsongevallen zonder betrokkenheid van een motorvoertuig (zgn. eenzijdige fietsongevallen) met 80% (MAIS2+) en 100% (MAIS3+) zal toenemen (figuur 2). De 65-plusser wordt daarbij als een belangrijke risicodoelgroep aangemerkt; de groep 65+ wordt groter, het aandeel 80+ wordt groter, ze worden mobieler én kiezen meer voor de minder veilige fiets (fiets in plaats van de auto).
Effectiviteit fietshelm
De SWOV heeft een schatting gemaakt, dat als iedereen een fietshelm zou dragen, er maximaal vijf minder dodelijke verkeersslachtoffers onder de 12 jaar zouden zijn en 200 minder ernstige gewonde verkeersslachtoffers in deze leeftijdsgroep. Meerdere onderzoeken hebben aangetoond dat het dragen van een fietshelm voor fietsers in alle leeftijdscategorieën het risico nuttig is. Het dragen van een fietshelm vermindert het risico op dodelijk hoofd- en hersenletsel met 71% (SWOV 2021). En het risico op ernstig hoofd- en hersenletsel daalt met 60%. Onderzoek van VeiligheidNL onderschrijft dit effect: het dragen van een fietshelm vermindert de kans op hoofdletsel met 62% en de kans op hersenletsel met 33% (VeiligheidNL 2022).
Dag van de Fietshelm 2022
Op woensdag 20 april 2022 vond de eerste landelijke Dag van de Fietshelm plaatst. Het initiatief hiervan kwam van Artsen voor Veilig Fietsen in samen werking met het HersenStrijd fonds en de Hersenstichting. Meerdere organisaties en initiatieven hebben zich hierbij aangesloten en, al dan niet gezamenlijk, activiteiten georganiseerd. Artsen voor Veilig Fietsen heeft een geweldig initiatief opgezet met een groot bereik. Inmiddels hebben vele organisaties zich achter deze dag geschaard om de editie voor 2023 weer tot een groot succes te maken. De groep bestaat momenteel uit (1) Hersenstichting/EdwinvanderSarfoundation, (2) Artsen voor Veilig Fietsen, (3) HersenStrijd fonds Universiteit Maastricht, (4) Interpolis zorgverzekering, (5) Provincie Friesland, (6) VeiligheidNL, (7) ANWB en (8) Veilig Verkeer Nederland. RAI, KBO en NTFU zijn benaderd om mee te doen.
Dag van de Fietshelm 2023
Op woensdag 19 april 2023 zal de 2e dag van de fietshelm worden georganiseerd. Door heel het land zullen activiteiten georganiseerd worden (figuur 3). Op de website ……..(volgt weldra)…… is een overzicht van de diverse acties en bijeenkomsten te vinden.
